غزنی یکی از ۳۴ ولایت افغانستان به مرکزیت شهر غزنی می‌باشد که از ولایات جنوب شرقی افغانستان به‌شمار می‌رود.

غزنی با قدمت بیش از ۱۰۰۰ قرن یکی از کهن‌ترین مناطق جهان به‌ شمار می‌رود. ابزارهای مربوط به دورهٔ پارینه‌ سنگی زیرین با قدمت بیش از ۱۰۰ هزار سال پیش در دشت ناوُر در غرب غزنی پیدا شده‌است. غزنی پیش از اسلام مرکز زابلستان بوده است.

نام غزنی گنزک، یونانی: Gāzaca/گازکه، عربی: غزنین واژه گَنزَک که در زبان‌های دری قدیم به معنای گنجه ("گنج") بوده‌است

غزنی در سال ۳۴۱ هجری قمری به عنوان پایتخت سلسلهٔ غزنویان انتخاب شد. در قرن ۱۱ و ۱۲ به مرکز علم و ادب تبدیل شد و بسیاری از شاعران و فیلسوفان پارسی‌گو در دربار غزنویان زیست داشتند. 

 غزنی درسال ۲۰۱۳ میلادی پایتخت فرهنگی جهان اسلام در طرابلس انتخاب گردید .